چرا عمده ذخایر نفت ایران در منطقه زاگرس است

به گزارش ایسنا، دکتر حسین رحیم پور بناب در سخنرانی علمی خود با عنوان «تاریخ طبیعی نفت و طرحی از تاریخچه آن در ایران» با بیان اینکه این صفحات (مانند صفحات ایران و عربستان) در جریان جنبش برای برخی اوقات به یکدیگر برخورد می کنند، گفت: به عنوان مثال با توجه به صفحه زاگرس و صفحه ایران که بین آنها یک پوسته اقیانوسی (دریای نئوتتیس) وجود داشت و به مرور زمان در زیر صفحه ایران فرو رفت، سپس پوسته قاره ای این دو صفحه با یکدیگر برخورد کرد و ساختار فورلند. شکل گرفت هم اکنون نیز این برخوردها در حال وقوع است و به نظر می رسد بیشتر زلزله های ایران ناشی از برخورد این دو صفحه ایرانی و عربی باشد.

یکی از اعضای هیأت علمی دانشکده زمین شناسی دانشگاه تهران، ارتفاعات زاگرس را بر اثر برخورد این دو صفحه فهرست بندی کرد و افزود: طول رشته کوه زاگرس حدود 2500 کیلومتر است و در این طول، لایه های مختلف زمین شناسی وجود دارد. واقع در عمق چند کیلومتری، شامل لایه های سنگ بستر، مخزن و سنگی است که همه اینها در این منطقه برخورد به زیر صفحه ایران رانده می شود.

دکتر رحیم پور افزود: در این زون لایه های حاوی مواد آلی در اعماق بیشتر منطقه گازساز پخته می شود و در ناحیه بالایی نفت تشکیل می شود. این نفت و گاز تولید شده در اعماق دارای فشار و شناوری بسیار بالایی است و به همین دلیل به سمت بالا حرکت می کند.

وی با بیان اینکه نفت و گاز تولیدی در اعماق در زیر لایه های غیرقابل نفوذ بسیاری قرار دارد، افزود: این نفت و گاز پرفشار به سمت بالادست حرکت کرده و در این ناحیه به سمت جنوب غربی مهاجرت کرده است. چين خورده، به دام افتادند و مخازن پرفشار عظيمي ايجاد كردند كه اين پديده منجر به تجمع ذخاير عظيمي از هيدروكربن ها در منطقه خوزستان (چين خوردگي هاي منحصر به فرد اين منطقه) شد.

تقدیس های تاشو در ایران منشا ذخایر عظیم هیدروکربنی هستند

یکی از اعضای هیئت علمی دانشکده زمین شناسی دانشگاه تهران با بیان اینکه بر اثر چین خوردگی لایه ها، گسل ها و رسوبات عظیم به وجود آمده است، تصریح کرد: در جریان این پدیده، هیدروکربن های ایجاد شده در اعماق زمین تا صدها کیلومتر مهاجرت می کنند. برخی از مناطق و در برخی مناطق کمتر) و در این رسوبات به دام افتاده و در نتیجه ذخایر عظیمی از هیدروکربن ها تشکیل می شود.

دکتر رحیم پور این مدل را برای حوضه فورلند غرب کانادا ارائه کرد و افزود: در کانادا از آنجایی که این حوضه ها وجود ندارند، بیشتر نفت ایجاد شده از طریق این مکانیسم به سمت سطح زمین حرکت کرده و در داخل رسوبات شنی سطحی قرار می گیرد. به این ترتیب ماسه های حاوی هیدروکربن های سنگین (ماسه های قیر) ایجاد می شود که برای استخراج نفت گرم می شوند تا هیدروکربن ها از سنگ خارج شوند.

هزینه گزاف استخراج و آلودگی زیست محیطی هیدروکربن های غیر متعارف

وی هزینه های زیادی را می طلبد و خاطرنشان کرد: البته این نوع استخراج از معادن آلودگی های زیست محیطی بسیار زیادی را نیز به همراه دارد و به این هیدروکربن ها هیدروکربن های نامتعارف می گویند اما در ایران مخازن عظیمی داریم که نفت و گاز در آنها وجود دارد که از بین رفته اند. و میلیون‌ها سال آنجا نشسته‌اند و ما با صرف پول بسیار کمتر و حفر چاه از آنها استفاده می‌کنیم.

یکی از اعضای دانشکده زمین شناسی دانشگاه تهران افزود: محل پختن سنگ ها و ساخت هیدروکربن ها به آشپزخانه روغن معروف است. نفت و گاز در آشپزخانه نفت حوضه عظیم زاگرس (جایی که دو صفحه ایران و عربستان به هم می رسند) شکل می گیرد سپس ده ها تا 100 کیلومتر به سمت لبه ها و بالادست و در سازه های تله ای عظیم زاگرس به ویژه در دزفول مهاجرت می کند. مناطق فرونشست (یکی از غنی ترین مناطق جهان از نظر وجود نفت) واقع در دشت خوزستان انباشته می شوند.

رکود دزفول یکی از غنی ترین نقاط جهان از نظر تمرکز ذخایر نفتی در منطقه کوچکی است.

دکتر رحیم پور فرونشست دزفول را یکی از غنی ترین نقاط جهان از نظر تمرکز ذخایر نفتی در منطقه کوچکی (شاید حدود 90 درصد نفت ایران) دانست و گفت: اگر نفت و گاز نزدیک به سطح باشد. در زمین، تجزیه آنها در اثر فعالیت امکان پذیر است، باکتری های بیشتری وجود دارد و به عبارت دیگر، به طور کلی، هر چه عمق ذخیره هیدروکربن کمتر باشد، کیفیت آنها پایین تر است.

فرآیند تشکیل نفت و گاز با منشاء موجودات زنده را توضیح دهید

وی افزود: نفت یا نفت یک مولکول هیدروکربنی آلی (ترکیبی از هیدروژن و کربن) است که از موجودات زنده به دست می آید.

یکی از اعضای هیأت علمی دانشکده زمین شناسی دانشگاه تهران تصریح کرد: در برخی نقاط پوسته زمین به ویژه در مکان هایی که حجم آب وجود دارد مانند دریاها، دریاچه ها و اقیانوس ها موجودات مختلفی در این آب ها زندگی می کنند. یکی از مهمترین آنها موجودات میکروسکوپی مختلفی هستند که در توده های آبی به ویژه در مناطق فلات قاره یا در لبه اقیانوس یا دریاچه زندگی می کنند. نوع خاصی از این موجودات میکروسکوپی فیتوپلانکتون نام دارد که در واقع موجودات گیاهی شناور قادر به فتوسنتز هستند.

دکتر رحیم پور با بیان اینکه فیتوپلانکتون ها حجم عظیمی از اکسیژن را در اختیار سیاره زمین قرار می دهند، افزود: شاید تولید اکسیژن آنها بیشتر از اکسیژن تولید شده توسط جنگل ها باشد.

وی ادامه داد: فیتوپلانکتون ها با نظم خاصی در نزدیکی سطح آب زندگی می کنند و با کمک فتوسنتز و با استفاده از نور خورشید مواد معدنی، آب و CO2 را به مواد آلی تبدیل کرده و به حیات خود ادامه می دهند. البته علاوه بر آن ها موجودات دیگری به نام زئوپلانکتون ها (کوچک اما بزرگتر از فیتوپلانکتون ها) وجود دارند که از آن ها تغذیه می کنند، این پلانکتون های گیاهی می توانند مواد معدنی را از طریق فتوسنتز به مواد آلی تبدیل کنند که آغاز تشکیل روغن است.

یکی از اعضای هیئت علمی دانشکده زمین شناسی دانشگاه تهران تصریح کرد: به این ترتیب مواد معدنی (آب و CO2) توسط فیتوپلانکتون (پلانکتون گیاهی) با استفاده از نور خورشید و فتوسنتز به ماده آلی تبدیل می شود و زئوپلانکتون ها از فیتوپلانکتون ها تغذیه می کنند.

دکتر رحیم پور با بیان اینکه فیتوپلانکتون ها سالانه مقادیر زیادی ماده آلی تولید می کنند، خاطرنشان کرد: بیشتر این مواد آلی دوباره تجزیه می شود، اما قسمت کوچکی از آن به مرور زمان از سطح دریا به بستر می ریزد و در بستر می نشیند. از حوضه رسوبی در آنها در اعماق 300 تا 400 متر در شرایط بدون اکسیژن آزاد تجمع می یابند. مواد آلی به اکسیژن بسیار حساس است و در مواجهه با اکسیژن به سرعت تجزیه می شود، اما در این حالت کمبود اکسیژن که در بستر دریا غالب است، مواد آلی و معدنی و انواع رسوبات از جمله خاک رس، ماسه و آهک به تدریج در کنار هم می نشینند.

وی با بیان اینکه این شرایط بی اکسیژن عموما در اعماق 200 تا 400 متری وجود دارد، تصریح کرد: به این ترتیب این رسوبات در بستر حوضه قرار می گیرند و تا حد زیادی در شرایط بی اکسیژن نگهداری می شوند، این شرایط به طور مداوم ادامه دارد و تحت پوشش قرار می گیرند. رسوبات جوان تر، اگرچه برای دوام بودن پوسته باید دائماً فرونشست. به طوری که رسوبات غنی از مواد آلی این مناطق می توانند عمیق تر فرو روند و تا کیلومترها مدفون شوند.

دکتر رحیم پور با بیان اینکه با افزایش عمق زمین دمای پوسته زمین نیز افزایش می یابد، گفت: در برخی منابع ذکر شده است که دمای زمین به ازای هر کیلومتر افزایش 30 درجه سانتی گراد افزایش می یابد. در اعماق زمین البته این افزایش بسته به منطقه متفاوت است.

وی افزود: باکتری های بی هوازی می توانند در دمای 60 تا 70 درجه زندگی کنند و با وجود اینکه رسوبات در عمق مدفون شده اند، می توانند بر روی مواد آلی موجود در رسوبات اثر بگذارند و از تخمیر مواد آلی متان تولید کنند.

کروژن یک ساختار مولکولی جدید است که از تجزیه مواد آلی مدفون در اعماق دریا و رسوبات حاصل می شود.

یکی از اعضای هیأت علمی دانشکده زمین شناسی دانشگاه تهران با بیان اینکه به تدریج تغییرات تجزیه در مواد آلی و ایجاد ساختارهای مولکولی جدید آغاز می شود، گفت: در نهایت از اینها ماده ای به نام «کروژن» تولید می شود که از انواع مختلفی از مواد آلی که در بستر حوضه ته نشین شد، اما طی این فرآیند که دیاژنز مواد آلی نامیده می شود، تحت تخمیر قرار گرفتند و ساختار جدیدی ایجاد کردند.

دکتر رحیم پور افزود: کروژن یک مولکول بزرگ از مواد آلی (حدود 600 اتم کربن) است که می تواند به نفت و گاز تبدیل شود. این فرآیندها عمدتاً توسط باکتری تا دمای 70 تا 80 درجه سانتیگراد (منطقه غیر پاستوریزه) انجام می شود و گاز متان و آب از محصولات آن است.

وی ادامه داد: اما در دمای بیش از 80 درجه سانتی گراد این باکتری ها می میرند و تغییرات اصلی در ساختار ماده آلی کروژن آغاز می شود. این مولکول بزرگ حدود 600 اتم کربن با افزایش دما شکسته شده و هیدروکربن ها از آن آزاد شده و نفت و گاز یا مخلوط آنها به دست می آید. در این شرایط خاص ابتدا نفت و سپس نفت و گاز و در نهایت گاز تولید می شود.

عضو هیئت علمی دانشکده زمین شناسی دانشگاه تهران بار دیگر با اشاره به اینکه با افزایش عمق زمین و به دنبال آن افزایش دما، کروژن به بلوغ حرارتی می رسد و در نتیجه دچار شکستگی می شود، خاطرنشان کرد: در این پس نفت و گاز از آن خارج می شود، البته این نفت و گاز شناوری زیادی دارد (چگالی کم و فشار بسیار بالا) و سعی می کند در فضاهای موجود بالا برود.

دکتر رحیم پور افزود: بیشتر نفت و گازی که در اعماق زمین تشکیل می شود از شکستگی ها و درزها خارج می شود و به سطح زمین می رسد و منابع نفت و گاز ایجاد می کند که از این منابع نفت و گاز در خوزستان زیاد است. . قابل مشاهده است البته بعد از مدتی اینها در معرض اکسیژن قرار می گیرند، اکسید می شوند و از بین نمی روند (ذخیره نمی شوند) اما در شرایط ایده آل قسمت بسیار کوچکی از آنها می توانند در امتداد لایه ها بالا رفته و در داخل سازه هایی به نام تله قرار گیرند.

تله های نفت و گاز از ذخایر نفتی کشور و قابل بهره برداری است

وی با بیان اینکه شناسایی این تله های نفت و گاز برای ما بسیار مهم است، گفت: در واقع این تله ها ذخایر نفتی ما هستند که قابل بهره برداری هستند.

یکی از اعضای هیئت علمی دانشکده زمین شناسی دانشگاه تهران با بیان اینکه ساختار نوع تقدیس در ایران بسیار رایج است، گفت: این تقدیس ها در دسترس ترین نوع ذخایر هیدروکربنی نفتی هستند که در ایران به وفور وجود دارد.

دکتر رحیم پور با اشاره به لایه های مختلف رسوب افزود: قطعات غنی از آلی (حاوی 2 تا 30 درصد مواد آلی) که به آنها سنگ بستر یا سنگ منشا می گویند، اگر سنگ منشأ نفت در عمق مناسب قرار گیرد، در دمای بالای 90-100 درجه سانتیگراد به تدریج شروع به پختن می کند و وقتی کروژن شکسته شد انواع هیدروکربن ها (نفت و گاز) خارج می شود. این هیدروکربن ها شناوری و فشار بسیار بالایی دارند و به طور طبیعی به سمت بالا حرکت می کنند. اگر سازه مناسبی مانند تقدیس در آن جهت (بالا دست) وجود داشته باشد، نفت و گاز وارد آن فضا می شود که «نزدیکتر» یا بیدار نامیده می شود.

وی با بیان اینکه گاز به دلیل سبکتر بودن در قسمت بالایی قرار می گیرد، تصریح می کند: در زیر گاز، نفت وجود دارد و در زیر آب، این هیدروکربن هایی که در بالادست بالا می روند، می توانند در تله دیگری به دام افتاده یا در نهایت به سطح زمین برسند تا به زمین برسند.

یکی از اعضای هیئت علمی دانشکده زمین شناسی دانشگاه تهران زیر پوشش سنگ، سنگ مخزن می ایستد و خاطرنشان می کند: این لایه باید نفوذپذیر و متخلخل باشد و در عین حال اجازه جاری شدن و ذخیره شدن سیال را بدهد. اما باید یک لایه غیر قابل نفوذ (پوشش سنگی) روی آن گذاشته شود تا روغن از جای دیگری خارج نشود.

ضایعات بیشتر هیدروکربن های تولید شده در سیستم نفتی در طول زمان زمین شناسی

دکتر رحیم پور بیشتر هیدروکربن‌های تولید شده در سیستم نفتی را در زمان‌های زمین‌شناسی هدر می‌دهد و افزود: اما برخی از آن‌ها در زمان زمین‌شناسی در این ساختارها گیر می‌افتند و تله‌های نفتی عظیمی را تشکیل می‌دهند.

وی با بیان اینکه اگر هر یک از این اجزا در سیستم نفتی وجود نداشته باشد نفت نخواهیم داشت، تصریح کرد: ممکن است سنگ مخزن و سنگ کلاهک وجود داشته باشد اما سنگ اصلی مناسب نباشد، بنابراین هیدروکربنی ایجاد نمی شود. این برعکس همه اجزا است، اما Cap Rock وجود ندارد. بنابراین برای تولید نفت به یک سیستم نفتی مناسب نیاز داریم که معمولاً شامل سنگ منشأ، سنگ مخزن، «سنگ سرپوش»، آب و هوای کافی و تکتونیک (که این لایه ها را خم می کند و همچنین دفن رسوبات) را شامل می شود.

یکی از اعضای هیأت علمی دانشکده زمین شناسی دانشگاه تهران با بیان اینکه اگر لایه ها افقی بود، دیگر تله های ساختمانی ایجاد نمی شد، خاطرنشان کرد: وجود سیستم های نفتی برای تولید نفت و گاز برای ما مهم است، بدون اینکه این سیستم‌ها نفت در حوضه نفت‌خیز تشکیل نمی‌شوند، ایران (حوضه زاگرس) جالب‌ترین سیستم‌های نفتی را دارد و گاه چندین سیستم نفتی با سنین مختلف روی هم قرار می‌گیرند.

دکتر رحیم پور گفت: سنگ منشأ غنی از مواد آلی که در عمق مثلاً 3 تا 4 کیلومتری مدفون است، با افزایش دما (در دمای بیش از 80 تا 90 درجه سانتیگراد)، ماده آن بلوغ حرارتی می کند و نفت و گاز تولید می کند، با فشار به مناطق مجاور (فضاهای موجود) حرکت می کند، جایی که هیدروکربن ها در ساختاری تله مانند جمع می شوند و با حفر چاه می توانیم به این ذخایر برسیم.

وی با بیان اینکه مواد آلی در دمای پایین تری دچار «دیاژنز» می شوند، افزود: برای اینکه این ماده آلی به کروژن تبدیل شود، سپس با افزایش دما، کروژن تجزیه شده و به نفت و گاز تبدیل می شود و در بالادست به داخل تله حرکت می کند. . (یا نفت) مخزن واقعی خواهیم داشت وگرنه به هدر می رود و وارد خاک زمین می شود.

یکی از اعضای هیئت علمی دانشکده زمین شناسی دانشگاه تهران با بیان اینکه بیشتر هیدروکربن هایی که در طول تاریخ زمین شناسی به وجود آمده اند به این ترتیب از بین رفته اند، خاطرنشان کرد: اما مقادیر اندک آنها در چنان تله هایی گرفتار شده است که این قسمت کوچک تریلیون ها بشکه نفت و هزاران بشکه شامل تریلیون ها فوت مکعب گاز است.

مقدار بسیار زیاد نفت و گاز کانادا غیر متعارف است

دکتر رحیم پور افزود: بر اساس بررسی های دقیق مشخص شده است که در مناطق خاصی مانند خاورمیانه، ونزوئلا (ذخایر متعارف و غیر متعارف) و کانادا (ذخایر غیرمتعارف) حجم عظیمی از نفت و گاز وجود دارد.

وی در بخشی دیگر از سخنان خود درباره تاریخچه اکتشاف نفت در ایران گفت: شرکت هند شرقی که تمام خاورمیانه را در اختیار داشت و برخی کشورها مانند هند را اشغال و برخی دیگر مانند ایران را تحت کنترل داشت، به دنبال اکتشاف نفت در منطقه زاگرس بود. همچنین چاه های نفت و گاز زیادی وجود داشت.

یکی از اعضای هیأت علمی دانشکده زمین شناسی دانشگاه تهران با بیان اینکه این شرکت تا سال 1908 میلادی به اکتشاف نفت ادامه داد، افزود: در آن سال جورج رینولدز، کارشناس شرکت هند شرقی، با مشقت فراوان (حداقل تأسیسات و شرایط سخت آب و هوایی) توانست در عمق 360 کیلومتری مسجد سلیمان به نفت برسد و در واقع اولین چاه نفت در خاورمیانه حفر شد.

دکتر رحیم پور خاطرنشان کرد: انگلیس از همان زمان به ارزش نفت (در دنیای در حال صنعتی شدن) پی برده بود و از این رو با فشارهای سیاسی و نظامی، کنسرسیوم نفتی با ایران و عملاً اقتدار نفت و گاز را (تحمیل) کرد. کشورمان اعم از اکتشاف، تولید نفت، نگهداری مخازن و فروش نفت، تا اینکه در زمان دکتر مصدق به نفت ملی تبدیل شد، اما پس از خروج آن در سال 1332 کنسرسیوم جدیدی تشکیل شد که مجدداً به کنترل کامل آمریکا و انگلیس منجر شد. صنعت نفت ایران البته شکل دیگری به خود گرفت.

وی با بیان اینکه در پی پیروزی انقلاب اسلامی در سال 57، کنسرسیوم نفت به طور کامل خلع ید شد و نفت واقعاً ملی شد، افزود: البته تا سال ها پس از پیروزی انقلاب به دلیل جنگ و اینکه نفت به وجود آمده بود. کارشناسان تجربه کافی نداشتند، صنعت نفت مدیریت مطلوبی نداشت.

یکی از اعضای دانشکده زمین شناسی دانشگاه تهران با بیان اینکه رژیم گذشته اجازه اکتشاف در منطقه زاگرس (یعنی حوضه ای که به نوعی در اختیار یک نفتکش کنسرسیوم بود و حدود یک چهارم مساحت کشور را تشکیل می داد، نمی داد. ) و این باعث تحقیر رژیم شد. و این ناامیدی محققان ایرانی بود. از این رو در سال 1341 برای جبران بخشی از این ذلت ملی، با کمک سازمان ملل متحد، سازمان زمین شناسی کشور را تأسیس کرد تا حداقل بتواند نفت را در سایر نقاط ایران اکتشاف کند.

وی خاطرنشان کرد: با کمک این سازمان به دنبال اکتشاف نفت در سایر نقاط ایران (به جز منطقه زاگرس) بودند که در عمل موفق نبودند اما ذخایر معدنی ارزشمندی کشف شده است. وضعیت وابستگی صنعت نفت ایران در قبل از انقلاب به گونه ای بود که هیچ یک از صاحب نظران و رهبران ایران اجازه تصمیم گیری و دخالت در امور مختلف نفتی از جمله اکتشاف، تولید، پالایش و فروش نفت را نداشتند و همه این امور عمدتاً بوده است. توسط کارشناسان آمریکایی و انگلیسی انجام می شود.

یکی از اعضای هیئت علمی دانشکده زمین شناسی دانشگاه تهران افزود: اما پس از انقلاب اسلامی سال 57 و سرکوب کنسرسیوم، اداره نفت کشور به طور کامل به دولت واگذار شد. اگرچه در سالهای اول پس از انقلاب به دلیل جنگ و کمبود تجربه در صنعت نفت، سرعت پیشرفت فنی و مهندسی کند بود، اما به تدریج از اواخر دهه شصت و از ابتدای دهه هفتاد، صنعت نفت با تلاش متخصصان صنعت نفت پیشرفت زیادی داشته است به گونه ای که اکنون از بالادست به پایین دست صنعت نفت خودکفا هستیم.

دکتر رحیم پور افزود: در حال حاضر دانش فنی به کشورهای مختلف صادر می شود.

ایران 9 درصد و عربستان 17.2 درصد نفت جهان را در اختیار دارند

وی با ادعای اینکه ایران 9 درصد نفت جهان، عربستان 17.2 درصد و ونزوئلا 17.8 درصد از ذخایر نفت جهان را در اختیار دارند، خاطرنشان کرد: اما در کانادا و ونزوئلا همه آن ذخایر نفتی متعارف و مایع (گاز) و تله نفتی است. آنها ساده نیستند (مثلاً تقدیس) که بتوان آنها را به راحتی برداشت کرد، بیشتر این کانسارها به صورت ماسه های نفتی و شیل هستند که نیاز به هزینه های زیادی و آلودگی محیطی دارند.

یکی از اعضای هیأت علمی دانشکده زمین شناسی دانشگاه تهران با بیان اینکه کانادا 10 درصد از ذخایر نفت جهان را در اختیار دارد، افزود: اما بیشتر نفت این کشور غیر متعارف یعنی به صورت ماسه های نفتی و شیل است و استخراج آن مستلزم است. بیش از 60-70 دلار در عین حال باعث آلودگی محیطی وحشتناک می شوند.

دکتر رحیم پور با بیان اینکه آمریکا با نفوذ در کانادا اجازه استخراج نفت در این رسوبات را نمی دهد، تصریح کرد: خود آمریکا ماسه های نفتی و شیل زیادی دارد اما با نفوذ خود مانع از ادامه توسعه نفتی کانادا شدند. . طرح های استخراج صنعتی

وی ادامه داد: قسمت جنوب غربی ایران و بیشتر خاورمیانه (شبه جزیره عربستان) از نظر زمین شناسی بر روی صفحه بسیار معروف عربستان قرار دارد.

میانگین هزینه استخراج نفت در عربستان سعودی دو دلار در هر بشکه و در کانادا 57 دلار است.

یکی از اعضای هیأت علمی دانشکده زمین شناسی دانشگاه تهران افزود: شبه جزیره عربستان یا صفحه عربستان جایی است که بزرگترین ذخایر هیدروکربنی جهان که عمدتاً به صورت ذخایر متعارف و به راحتی قابل دسترسی است، قرار دارد. میانگین هزینه استخراج نفت برای عربستان سعودی حدود یک تا دو دلار در هر بشکه است، اما برای استخراج نفت غیر متعارف کانادا 57 دلار هزینه دارد.

دکتر رحیم پور با تاکید مجدد بر اینکه روغن های معمولی و غیر متعارف از نظر هزینه های استخراج کاملا متفاوت هستند، گفت: علاوه بر اینکه روغن های نامتعارف تنوع زیادی دارند، استخراج آنها آلودگی های زیست محیطی زیادی را نیز به همراه دارد.

یکی از اعضای دانشکده زمین شناسی دانشگاه تهران خاطرنشان کرد: از سال 1379 ذخایر هیدروکربنی به دو دسته متعارف و غیر متعارف تقسیم شده است. ذخایر هیدروکربنی متعارف در تقدیس ها و انواع دیگر تله های نفتی متمرکز و ذخیره می شود و با حفر چاه گاهی می توان حتی هزاران بشکه نفت (از یک چاه در روز) تولید کرد، این هیدروکربن ها با فشار چند هزار PSI بالا می روند. و به طور کلی هزینه استخراج و آلودگی کمتری دارند. اما کانسارهای غیر متعارف که چند نوع هستند معمولاً در مناطق وسیعی به صورت هیدروکربن های کم غلظت پخش می شوند.

انتهای پیام

هزینه استخراج نفت چقدر است؟

تاریخ چاپ:

شماره خبر:


۳۸۱۴۲۷۴

بزرگنمایی متن خبر

ایسنا: حسین رحیم پور بناب، عضو هیأت علمی دانشکده زمین شناسی دانشگاه تهران در سخنرانی علمی خود با عنوان «تاریخ طبیعی نفت و مروری بر تاریخچه آن در ایران»، گفت: عمده نفت ایران در زاگرس است. حوضه و این منطقه میزبان سازه ها و سیستم های نفتی مهمی است. و در دنیا ناهماهنگی وجود دارد، گفت: پوسته زمین از صفحاتی تشکیل شده که دائماً در حال حرکت و حرکت هستند و بر اثر حرکت آنها برخوردهایی رخ می دهد و این پدیده می تواند منجر به ایجاد حوضه های مهم رسوبی و نفتی شود.

رحیم پور با بیان اینکه فرونشست دزفول یکی از غنی ترین نقاط جهان از نظر تمرکز ذخایر نفتی در منطقه کوچکی (شاید حدود 90 درصد نفت ایران) است، گفت: اگر نفت و گاز نزدیک به سطح زمین باشد. زمین، احتمال تجزیه آنها در اثر فعالیت باکتری ها بیشتر است و به عبارت دیگر، به طور کلی هر چه عمق ذخیره هیدروکربن ها کمتر باشد، کیفیت آنها ضعیف تر است. وی در بخشی دیگر از سخنان خود درباره تاریخچه اکتشاف نفت در ایران گفت: شرکت هند شرقی که تمام خاورمیانه را در اختیار داشت و برخی کشورها مانند هندوستان را اشغال و برخی دیگر مانند ایران را تحت کنترل داشت، به دنبال اکتشاف نفت بود و وجود دارد. همچنین منابع نفتی در منطقه زاگرس و گاز زیادی وجود داشت.

عضو هیأت علمی دانشکده زمین شناسی دانشگاه تهران با بیان اینکه این شرکت تا سال 1287 (1908) اکتشاف نفت را ادامه داد، افزود: در این سال جورج رینولدز، کارشناس خاورشناسی شرکت هند شرقی، با سختی (حداقل) امکانات و شرایط سخت اقلیمی) توانست در مسجد سلیمان در عمق 360 متری نفت پیدا کند تا به نفت برسد و در واقع اولین چاه نفت در خاورمیانه حفر شد. رحیم پور خاطرنشان کرد: انگلیس از همان زمان به ارزش نفت (در دنیای در حال صنعتی شدن) پی برده بود، بنابراین با فشارهای سیاسی و نظامی، قرارداد کنسرسیوم نفتی را با ایران منعقد کردند و عملاً نفت و گاز کشورمان را کنترل کردند. اکتشاف نفت، تولید نفت، نگهداری مخازن و فروش نفت را به عهده گرفت تا اینکه در زمان دکتر مصدق به نفت ملی تبدیل شد، اما پس از خروج از آن در سال 1332 کنسرسیوم جدیدی تشکیل شد که مجدداً به کنترل کامل ایالات متحده منجر شد. دولت ها و انگلیس بر صنعت نفت ایران البته به شکلی دیگر. وی با بیان اینکه در پی پیروزی انقلاب اسلامی در سال 57، کنسرسیوم نفت به طور کامل خلع ید شد و نفت واقعاً ملی شد، افزود: البته تا سال ها پس از پیروزی انقلاب به دلیل جنگ و اینکه نفت به وجود آمده بود. کارشناسان تجربه کافی نداشتند، صنعت نفت مدیریت مطلوبی نداشت.

میانگین هزینه استخراج نفت در عربستان 2 دلار در هر بشکه و در کانادا 57 دلار است

عضو هیأت علمی دانشکده زمین شناسی دانشگاه تهران افزود: شبه جزیره عربستان یا صفحه عربستان جایی است که بزرگترین ذخایر هیدروکربن های جهان در آن قرار دارد که عمدتاً به صورت ذخایر متعارف و به راحتی قابل دسترسی هستند. میانگین هزینه استخراج نفت برای عربستان سعودی حدود یک تا دو دلار در هر بشکه است، اما برای استخراج نفت غیر متعارف کانادا 57 دلار هزینه دارد.

رحیم پور با تاکید مجدد بر اینکه روغن های متعارف و غیر متعارف از نظر هزینه های استخراج کاملا متفاوت هستند، گفت: علاوه بر اینکه روغن های نامتعارف تنوع زیادی دارند، استخراج آنها آلودگی های زیست محیطی زیادی را نیز به همراه دارد. یکی از اعضای هیئت علمی دانشکده زمین شناسی دانشگاه تهران خاطرنشان کرد: از سال 1379 ذخایر هیدروکربنی به دو دسته متعارف و غیر متعارف تقسیم شده است. ذخایر هیدروکربنی متعارف در تقدیس ها و انواع دیگر تله های نفتی متمرکز و ذخیره می شود و با حفر چاه گاهی می توان حتی هزاران بشکه نفت (از یک چاه در روز) تولید کرد، این هیدروکربن ها با فشار چند هزار PSI بالا می روند. و عموماً هزینه دارند استخراج و آلودگی کمتری دارند، اما کانسارهای غیر متعارفی که انواع مختلفی دارند، عموماً به صورت هیدروکربن‌های کم غلظت و در سطح وسیعی پراکنده شده‌اند.

این مقاله برای من مفید است. 12 نفر این مقاله را پسندیده اند

در این مقاله سوالات متنی فصل هفتم زمین شناسی ویرایش یازدهم سال 99 برای رشته های ریاضی فیزیک و علوم تجربی جهت آمادگی هر چه بیشتر شما برای کلاس و سوالات میان ترم و پایان ترم امتحانات ترم هم به صورت کتبی و هم به صورت فایل pdf قابل دانلود.

در ادامه 19 پرسش و پاسخ فصل هفتم زمین شناسی پایه یازدهم در اختیار شما قرار گرفته است که در صورت تمایل به داشتن فایل pdf سوالات فصل هفتم زمین شناسی پایه یازدهم می توانید به ادامه مطلب مراجعه نمایید. انتهای مقاله برای دانلود

متن سوالات فصل هفتم زمین شناسی یازدهم

فصل زمین شناسی ایران به شرح زیر است:

1- چرا ایران بهشت ​​زمین شناسی محسوب می شود؟

به دلیل وجود پدیده های نادر و متنوعی مانند آتشفشان های نیمه فعال، فوران های آتشفشانی متعدد، کلوخ های گسترده و مرتفع، گنبدهای نمکی و غیره در نقاط مختلف ایران یافت می شود که این امر محققین بسیاری را از سراسر کشور به خود جذب کرده است. جهان. .

2- تاریخ زمین شناسی ایران را بنویسید.

بخش‌های مختلفی که امروز ایران را تشکیل می‌دهند در زمان‌های مختلف زمین‌شناسی بخشی از ابرقاره‌های گندوانا و لوراسیا بوده‌اند. تعیین سن سنگ‌ها در مناطق مختلف ایران نشان می‌دهد که قدیمی‌ترین سنگ‌ها بین 660 تا 6660 میلیون سال سن دارند که از سنگ‌های باستانی موجود در آمریکای شمالی، آفریقا، هند، سیبری، استرالیا و عربستان جوان‌تر است.

3- چه پدیده هایی در نقشه های زمین شناسی نشان داده شده است؟

در نقشه های زمین شناسی، نوع و پراکندگی سطحی سنگ ها، روابط سنی آنها، وضعیت شکستگی ها و چین خوردگی ها و محل نهشته ها و …. نمایش داده می شوند.

4- استکهلم کیست؟

اشتوکلین یکی از پیشگامان مطالعات زمین شناسی نوین در ایران است. باراشتوکلین برای اولین بار ایران را به بخش های جداگانه تقسیم کرد.

5- مهمترین مناطق زمین شناسی ایران را نام ببرید.

متن سوالات فصل هفتم زمین شناسی یازدهم

6- تاریخچه استفاده ایرانیان از معادن را بنویسید.

ایرانیان با فلزاتی مانند مس، طلا و آهن آشنا بودند. پیشینیان ما تجربه زیادی در اکتشاف و بهره برداری از معادن به ویژه ذخایر فلزاتی مانند مس، آهن، طلا، سرب و روی داشتند که استفاده از فلزات از حدود 6600 سال پیش آغاز شد. نتایج مطالعات محققان نشان می دهد که استخراج و استفاده از فلزات ابتدا در فلات ایران و در فلات آناتولی ترکیه صورت گرفته است.

7-ویژگی های میدان نفتون مسجد سلیمان را بنویسید.

– حفاری اولین چاه نفت خاورمیانه در سال 1286 هجری شمسی در شهر مسجد سلیمان در استان خوزستان در منطقه ای به نام میدان نفتون آغاز شد و در 14 خرداد 1287 هجری شمسی به نفت رسید.

– این چاه 600 متر عمق داشت که روزانه 666000 لیتر نفت از آن استخراج می شد.

– نیروی محرکه ماشین آلات استخراج نفت در این چاه از طریق بخار تامین می شد.

معروف است و اکنون در شهر مسجد سلیمان به صورت موزه و زیر «چاه شماره 1» – این چاه زیر نظر شرکت ملی مناطق نفت خیز جنوب است.

8- ذخایر نفت ایران در چه نوع سنگهایی قرار دارد؟

ذخایر نفت ایران عمدتاً در لایه های آهکی قرار دارد.

9- ایران از نظر منابع نفت و گاز چه رتبه ای دارد؟

برخی از میادین نفتی مهم ایران در جدول نشان داده شده است. ایران با داشتن حدود 60 درصد نفت جهان در رتبه چهارم و از نظر ذخایر گاز در رتبه دوم جهان قرار دارد.

10- ذخایر نفت و گاز ایران کجاست؟

ذخایر نفت و گاز ایران عمدتاً در جنوب و غرب (منطقه زاگور و خلیج فارس) و شمال (دریای خزر) قرار دارد و ذخایر گازی میادین گازی سرخس در شمال شرق نیز از ذخایر مهم هیدروکربنی ایران است.

11- بزرگترین میدان نفتی ایران چه نام دارد؟

بزرگترین میدان نفتی ایران میدان اهواز است که سومین میدان نفتی بزرگ جهان است.

12- گسل های زیاد در ایران چه نشانه ای دارد؟

وجود این گسل ها نشانه پویایی و فعالیت پوسته ایران است.

13-مهمترین کوههای آتشفشانی ایران را نام ببرید.

مهمترین کوههای آتشفشانی ایران دماوند، تفتان، بزمان، سهند و سبلان هستند.

14-ویژگی های کوه آتشفشانی دماوند را بنویسید.

دماوند، مرتفع‌ترین قله آتشفشانی ایران، چند میلیون سال پیش فعال بوده و اثرات فعالیت‌های آن هنوز به صورت انتشار گازهای گوگردی در دامنه‌های نزدیک دهانه خود را نشان می‌دهد.

15- ویژگی های آتشفشان های امتداد امتداد ارومیه-دختر (سهند-بوزمان) را بنویسید.

بیشتر فعالیت‌های آتشفشانی جوان، در دوره کواترنر در ایران، آتشفشان‌هایی است که در امتداد کمربند ارومیه- پلدختر قرار دارند.

متن سوالات فصل هفتم زمین شناسی یازدهم

16-دلایل اهمیت گردشگری زمینی در ایران را بنویسید.

ایران از نظر میراث زمین شناسی و تنوع پدیده های زمین شناسی یکی از ثروتمندترین کشورهای جهان است به همین دلیل گردشگری زمینی می تواند جایگاه اقتصادی ویژه ای در کشور ما داشته باشد.

17- میراث زمین شناسی چیست؟

گروهی از پدیده های زمین شناسی مانند غارها، فوران های آتشفشانی، آبشارها و غیره که ارزش علمی و آموزشی فراوان یا زیبایی خاصی دارند و یا بسیار نادر هستند به عنوان میراث زمین شناسی معرفی می شوند.

18- ژئوپارک چیست؟

ژئوپارک منطقه خاصی است که میراث زمین شناسی با جاذبه های طبیعی و فرهنگی خاص در آن قرار دارد. ساکنان این منطقه در هر ژئوپارک در حفاظت از جاذبه های زمین شناسی، طبیعی و فرهنگی همکاری می کنند و از این جاذبه ها برای گردشگری و کسب درآمد استفاده می کنند.

19- هدف از ایجاد ژئوپارک چیست؟

برای حفاظت از جاذبه های میراث زمین شناسی یک توده و بهره برداری مناسب از آنها ایجاد شده است. مانند ژئوپارک جزیره قشم که ثبت جهانی شده است.

19- اهمیت ژئوپارک را بنویسید
ژئوپارک به جامعه محلی امکان رشد و شکوفایی اقتصادی و فرهنگی و حفظ میراث طبیعی و فرهنگی خود را می دهد.

تهیه و تنظیم سوالات فصل هفتم زمین شناسی 11e: آقای محسن یوسفی