چرا عطار به این نام معروف شده

«هفت شهر عشق به عطار تبدیل شد، ما هنوز در پیچ کوچه ای هستیم»; احتمالا با این شعر عطار را به یاد دارید. عطار نیشابوری از شاعران و عارفان نامی است که در قرن ششم و هفتم هجری قمری شناخته شده و زادگاهش در نیشابور است. این شاعر و عارف بسیار مشهور است، چنانکه «گوته» شاعر آلمانی در آثار خود از این شاعر الهام گرفته است. در این مقاله مجله کروش به بررسی زندگی نامه عطار، آثار و کتاب های عطار نیشابوری و هر آنچه که باید در مورد عطار نیشابوری بدانید می پردازیم. با گروه کتاب و ادبیات همراه باشید.

معرفی مختصر عطار نیشابوری

فرید الدین ابوحامد محمد عطار نیشابوری معروف به شیخ عطار نیشابوری از شاعران و عارفان مشهور ایرانی در قرن ششم و هفتم هجری قمری است. کنیه عطار «فریدالدین» و کنیه او «ابوحامد» است. این شاعر بزرگ در روستایی به نام «کدکان» در حوالی نیشابور به دنیا آمد.

عطار را اهل سنت می دانستند; اما در دوران معاصر، شیعیان با استناد به برخی از اشعار وی، معتقدند که وی پس از مدتی به تشیع پیوسته و یا از دوستان اهل بیت بوده است. او را نیز از عرفای نامدار پارس می دانند.

آرامگاه عطار نیشابوری کجاست؟

عطار نیشابوری در همان محل تولدش یعنی نیشابور به خاک سپرده شد. این بقعه در 6 کیلومتری غرب نیشابور قرار دارد و آرامگاه خیام و کمال الملک نیز در نزدیکی آن قرار دارد. همه این شخصیت های استثنایی در باغی به مساحت حدود 120 متر مربع با معماری زیبا و جذاب دفن شده اند. بنایی که عطار نیشابور در آن مدفون است، بنای هشت ضلعی با چهار ورودی است.

آرامگاه عطار دارای گنبد کاشیکاری فیروزه ای رنگ زیبا است. این بقعه در اصل یک بار در زمان تیموریان ویران شد و به دستور «امیرعلیشیر نوایی» وزیر «سلطان حسین باقره» ساخته شد و در زمان پهلوی دوم و سپس در قرن بیستم تعمیر و مرمت شد. دهه 1970

علاوه بر این چهره‌های برجسته، می‌توانید آرامگاه چهره‌های معاصر و مشهور دیگری از جمله پروزیر مشکاتیان، فریدون گرایلی (استاد تاریخ) و پهلان شورورزی (از رزمندگان نیشابور) را نیز ببینید.

روز عطار چه روزی است؟

در تقویم فارسی، 25 آوریل، روز عطار نامگذاری شده است. در این روز جلسات و مراسم بزرگداشت این شاعر و عارف بزرگ در ایران و جهان برگزار می شود.

بیوگرافی عطار نیشابوری

فریدالدین عطار در سال 537 هجری قمری متولد شد. پدرش فروشنده بزرگ و معروف مواد مخدر یا عطاری بود و بعد از پدرش به شغل عطاری ادامه می دهد. در آثار مختلف نام های مختلفی برای پدر عطار آمده است.

محمود، ابراهیم بن اسحاق و یوسف از جمله اسامی منسوب به پدر عطار هستند. بد نیست بدانید زیارتگاهی به نام «پیر زراوند» در روستای کدکن وجود دارد که به آرامگاه پدر عطار معروف است. همچنین روستای کدکن امروز از توابع تربت حیدریه است.

در دوران تحصیلات عطار نیشابوری

فرید الدین عطار نیشابوری در کودکی برای فراگیری علم و تحصیل به مدارس علمیه شهر رفت و مقدمات علم و دانش را در زمان خود در این مدارس فرا گرفت، اما در 6 یا 7 سال پیش غزه ها به خراسان حمله کردند.

این حمله نه تنها در آثار عطار، بلکه در آثار دیگر نویسندگان و عارفان ایرانی نیز بازتاب گسترده ای داشت. اما پس از آرام شدن اوضاع، عطار دوباره به علم آموزی و تحصیل در مدرسه پرداخت. عطار به تدریج خواص درمانی گیاهان را نزد پدر می آموزد و مانند پدرش به طبابت می پردازد.

عطار و راه عرفان را پیمود

بر اساس گزارش های به جا مانده از زندگی نامه عطار نیشابوری، اتفاقی ناگهانی در زندگی عطار باعث شد که او راه عرفان و عرفان را طی کند. در روایات آمده است که روزی فرید الدین در مغازه خود مشغول به کار بود که درویشی وارد مغازه او شد و از او پرسید که آیا چیزی برای رضای خدا به او داری؟ اما با وجود اینکه درویش بارها این سوال را پرسیده است، عطار به او توجهی ندارد. درویش رو به عطار کرد و گفت: چگونه می خواهی بمیری؟

عطار در جواب به درویش می گوید مثل من می میری
درویش در جواب عطار می گوید می توانی مثل من بمیری؟

عطار پاسخ داد: بله. درویش به محض شنیدن پاسخ عطار، روی زمین دراز می کشد و کاسه چوبی را که در دست دارد زیر سرش می گذارد و می میرد. عطار با دیدن این واقعه متحول می شود و به سمت عرفان می رود تا جایی که به عنوان عارف شناخته می شود.

سفرهای عطار نیشابوری

در شرح حال عطار نیشابوری به سفر به کشورهای مختلف اشاره شده است، هرچند که در نهایت در قبر پدرش به خاک سپرده شده است. عطار برای کسب علم به کشورهای هند، عراق، مصر و شهرهای شام و مکه سفر کرد. در زمان حیات خود به حج نیز پرداخت. عطار را از شاگردان «شیخ مجدالدین بغدادی» می دانند.

آثار عطار نیشابوری

عطار نیشابوری در دوران حیات خود آثار فاخر و قابل توجهی از خود به جای گذاشته و از شاعران پرکار و فعال به شمار می رود. از این عارف و شاعر طبق روایات 180 اثر مختلف به جای مانده که 40 اثر به نظم و نثر سروده شده است. در کنار این آثار برجسته، تصنیف ها و تصنیف های مختلفی از این عارف به جا مانده که به ترتیب سروده شده اند.

تعداد تصنیف های عطار 114 است که به تعداد سوره های قرآن است. شیوایی، سادگی و روان بودن نوشته های عطار از ویژگی های ممتاز آثار عطار است، چنان که «مولوی» درباره آثارش می گوید: «عطار روح بود و سنایی دو چشم او، ما از سنایی و عطار آمدیم».

بر اساس شرح حال عطار نیشابوری، آثار او به دو دسته منظوم و نثر تقسیم می شوند. از آثار منظوم عطار می توان به دیوان اشعار مشتمل بر غزل، قصیده و رباعی اشاره کرد. مثنویات عطار نیز عبارتند از: الهی نامه، اسرار نامه، فلاف نامه، یولات نامه، بلبل نامه، بیسر نامه، منطق الطیر، جواهر الذات، حیدر نامه، مختار نامه، خسرو نامه، اشتر النامه و مظهر. عجایب.

شهادت یا وفات عطار نیشابوری

عطار در سال 618 هجری قمری توسط سربازان مغول کشته شد. البته در برخی روایات به سالهای 616 و 627 قمری نیز اشاره شده است. در شرح شرح حال عطار نیشابوری و روایت وی از مرگ یا بهتر بگوییم شهادت این شاعر بزرگ آمده است که عطار به دست یک سرباز مغول در خراسان کشته شد. در کتاب کشکول شیخ بهاءالدین آمده است که هنگام مرگ یکی از رباعیات معروف خود را با خون خود بر دیوار نوشت. این رباعی به شرح زیر است:

غرورت کجاست؟

سوالات متداول

مهمترین آثار عطار کدامند؟

از مهمترین و شناخته شده ترین آثار عطار در بین مردم می توان به منطق الطیر عطار، تراژدی عطار و تذکیره اولیا اشاره کرد.

عطار نیشابوری شاعر کی و کجا متولد شد؟

در زندگی نامه عطار نیشابوری آمده است که وی در سال ۵۳۷ هجری قمری در روستای کدکن منطقه نیشابور به دنیا آمد.

روز عطار چه روزی است؟

25 فروردین در تقویم ملی ایران به نام روز عطار نیشابوری نامگذاری شده است.

زهرا عسکری در گفت وگو با ایسنا، با اشاره به اینکه بهترین و شیواترین مثنوی های عرفانی عطار، لقیق الطیر و تذیره الاولیاء از معروف ترین آثار منثور عطار است، گفت: عطار اسطوره و افسانه معروفی است. که آن را به کسانی که در بین راه هستند نسبت می دهند، به عرفان و تفکر معرفتی بازگشته اند.

وی خاطرنشان کرد: مولانا در وصف عطار بهترین را می گوید و نشان می دهد که عطار و سنایی در قرن هفتم چه تأثیری داشته اند تا به مولانا و شاهکار مثنوی مانند منشور عرفان اسلامی و عرفان ایرانی رسیده اند. بیت معروفی که مولانا می فرماید: عطار روح بود و سنایی دو چشم او/ما بعد از سنایی و عطار آمدیم…، نشان می دهد که عطار به همراه سنایی تأثیر عظیمی در تکمیل پیکر عرفان اسلامی تا دست داشتند. . از یکی مثل مولانا، ثابت قدم باش و خودت را در قالب مثنوی نشان بده.

عسگری افزود: متأسفانه زندگی عطار عمدتاً توسط افسانه ها و داستان های رایج شناخته شده است. اگرچه عطار بعد از سنایی است، اما واقعیت این است که اطلاعات مستند سنایی بسیار بیشتر از عطار است. پیش از عطار سنایی مبتکر عرفان بود و پس از او مولانا به این راه ادامه داد. با توجه به آثار باقی مانده از عطار نشان می دهد که وی روحیه پژوهشی داشته است و اثر تاریخی او به نام تذکره الاولیاء ما را در شناخت مقام و اقوال صوفیه یاری می دهد و این اثر سند معتبر و قدیمی به شمار می رود.

این استاد دانشگاه بابیان اینکه تذکره الاولیاء یکی از معروف ترین آثار منثور عطار است، گفت: صوفیه در تذکره الاولیاء معرفی شده است. این اثر روحیه پژوهشی عطار را نشان می دهد. علاوه بر الوهینما، تراژدی و دیگر آثار عطار. منطق الطیر یکی از فصیح ترین مثنوی های عرفانی عطار است که موضوع آن پرندگان و پرنده ای افسانه ای به نام سیمرغ است و عطار به معنای مرغان عارفان راه حق است و منظور از سیمرغ وجود حق است. است، خدا

عسگری تصریح کرد: در منطق التیر که مهم ترین اثر عطار است، با توجه به اسطوره های ایران و اندیشه های اسلامی از طریق تمثیل و بیان نمادین به قصد تنبیه و آگاهی بخشی به کار رفته و دارد. بیشترین تاثیر را . از نظر روانشناسی مردم بیشتر به داستان علاقه دارند و آموزه های عرفانی و اخلاقی را در قالب داستان بیان می کنند. عطار به دلیل مهارت داستان نویسی اش، در مورد اسطوره هایی که کاملاً به فرهنگ ایرانی نسبت داده می شود، مضامین بسیار خوبی ارائه می دهد.

وی افزود: در منطقه الطیر عطار پرنده هدهد نماد باستانی است، اردک باقیمانده در تمدن مانند کسانی است که در شریعت مانده اند و سیمرغ نماد خداست و بنابراین. هر پرنده یک نوع شخصیت محسوب می شود که در میان آنها هزاران و هزاران جوجه وجود دارد که 30 مرغ سیمرغ است.لازم به ذکر است که کلمه سیمرغ از نظر منشأ ربطی به 30 مرغ ندارد و به معنای شاهین است و یک کلمه کاملا قدیمی

این اسطوره شناس و پژوهشگر بابیان اینکه نماد سیمرغ اشاره هایی به عدد 30 مرغ دارد و به نوعی ابتکار عطار است، گفت: درایت و هوش عطار است که با کلمه سیمرغ بازی می کند و به همین دلیل رمز واژگان است. در اذهان عموم باقی بماند. . در منطق الطیر مفاهیم معنای عرفانی واقعی دارند. امتیاز عطار نسبت به پیشینیان این است که به عشق و تصوف و ریاضت و شهود و مرگ بیش از آنچه که دیگران دیدگاهی انتزاعی و نظری داشته اند به صورت عملی توجه داشته است. راز جاودانگی فنا است و آخرین مرحله ای که عطار در عرفان به آن اشاره کرده است فنا و زوال است و این رحلت در هفت شهر محسوس است. می گوید باید هلاک شد و راز جاودانگی خدا شدن و فنا شدن در خداست. در واقع برای زنده ماندن باید هلاک شد، چنانکه مولانا می گوید: هفت شهر عشق را عطار زیارت کرده، ما هنوز گوشه کوچه ای هستیم.

وی گفت: عطار شاعری پرکار بود، آثار فراوانی دارد و صاحب دیوان است و در یکی از شعرهایش خود را رند درد اشام عجین شده از درد عشق معرفی می کند. آتار از دیر مغان خون می گیرد و پنهان می شود / فریادی برخاست از عالم کی رند درد اشم ما

عسگری گفت: نکته بسیار مهم مربوط به عطار است، هرچند عطار بعد از سنایی قرار می گیرد و می دانیم سنایی خود قطب عرفان است و حدیقه سنایی بیش از منطق و آثار عرفانی اثر عرفانی است. از عطار اما نکته بسیار مهم این است که اگر به محتوای ثقیل و فلسفی نگاه کنیم، اگر فکر کنیم، متوجه می شویم که این اثر عرفانی سنایی با مضامین کلام و نوعی بینش فلسفی است که وزن دارد. این بحث و از ذوق و فضای عرفانی می کاهد، اما در آثار عطار اینطور نیست، مطالب و اشعار شاعران دیگر زیاد است، این است که بسیار انتزاعی است و شاعر آن را باز نمی کند و تجسم نمی کند.

این استاد زبان و ادبیات فارسی خاطرنشان کرد: مهم ترین خدمت عطار به مقوله عرفان این است که مفاهیم مضامین عرفانی را در قالب ادبیات نمادین تجسم می دهد و مفاهیم را در قالب بیان تمثیلی عینیت می بخشد، این امر موجب الزام عرفان می شود. تحقق یافته و مخاطب با این مفاهیم ارتباط بهتری برقرار می کند. در حالی که مفاهیم عرفانی دوران پیشین او با زبان فلسفی تبیین می شد.

انتهای پیام

عطار نیشابورینام کاملفریدالدین محمد عطار نیشابوریلقبعطار، شیخ عطار، عطار نیشابوریزمینه فعالیتشعر و عرفانملیتایرانیتولداختلافی: ۵۳۷ یا ۵۴۰ق، نیشابورمحل زندگینیشابوروفاتاختلافی: از ۶۱۷ تا ۶۲۷ق، نیشابورمحل دفننیشابورمذهباهل سنت و شیعه به روایتیهم زمان باخوارزمشاهیان، مغولاندیوان اشعاردیوان عطار، خسرونامه، منطق‌الطیر، اسرارنامه و..تخلصفرید، عطار

عطار نیشابوری شاعر و عارف فارسی زبان قرن ششم و هفتم قمری است. وی علوم مختلفی مانند قرآن، حدیث، فقه، تفسیر، طب، نجوم و کلام را می دانست.

عطار اشعار فراوانی در فضیلت خلفا دارد که نشان از اهل سنت بودن او دارد; اما اشعار بسیاری نیز در مدح حضرت علی علیه السلام و اهل بیت علیهم السلام سروده است; به طوری که باعث شده برخی او را شیعه بدانند.

الهی نامه، اسرارنامه، خسرونامه و منطق الطیر از جمله آثار منظوم عطارند و تذکره الاولیاء تنها اثر منثور اوست. 25 فروردین در تقویم ایران به عنوان روز ملی بزرگداشت عطار نیشابوری نامگذاری شده است.

زندگینامه، خاطرات

فریدالدین محمد عطار نیشابوری معروف به عطار و عطار نیشابوری شاعر و عارف ایرانی قرن ششم و هفتم قمری بود. از جزئیات زندگی وی اطلاع کاملی در دست نیست.[1] وی در سال 540 هجری قمری[2] یا 537 هجری قمری[3] در منطقه کدکن نزدیک نیشابور متولد شد[4] و در حمله سربازان مغول به نیشابور سپس در سال 617 اسیر شد. 5] وی در سال 618 هجری قمری کشته شد. [6] یا 627 هجری قمری [7].

پدرش داروساز (عطار) بود و فریدالدین نیز به کار پدرش اشتغال داشت [8] برای کسب علم به هند، عراق، سوریه و مصر سفر کرد. سپس به نیشابور بازگشت و تا پایان عمر در آنجا زندگی کرد.[9]

عطار علوم مختلفی چون قرآن، حدیث، فقه، تفسیر، طب، نجوم و کلام را می دانست که نتایج آن را در آثارش می توان دید. در این روز جلسات مختلفی برگزار می شود.[11]

دین

در مذهب عطار نیشابوری اختلاف است. او اشعار فراوانی در فضایل خلفا ابوحنیفه و شافعی دارد که سعید نفیسی و بدیع الزمان فروزانفر می گویند که نشان از تعلق او به مذهب اهل سنت دارد; آثار او باعث شد عده ای او را شیعه بدانند[13] تا جایی که قاضی نورالله شوشتری عطار را شیعه خالص دانست[14].

برخی از جمله نورالله شوشتری با نسبت دادن کتاب مظهر العجایب به عطار، اشعار او را دلیل شیعه بودن عطار دانسته اند.[15] اشعار این کتاب در مورد انسان کامل است و شامل امام علی (ع) تا امام رضا (ع) است[16]. ] اما محققان ادب فارسی این کتاب را از آثار عطار نمی دانند.[17]

گرایش عطار به عرفان

عطار نیشابوری را یکی از بزرگان عرفای ایران می دانند و می گویند وی تحولی عمیق در عرفان اسلامی ایجاد کرد.[18] به گفته سعید نفیسی، عطار از شاگردان شیخ نجم الدین کبری، بنیانگذار طریقت کبارویه، و یکی از آنها بود. نسب مهم تصوف در قرن ششم و هفتم قمری [19] جامی او را شاگرد شیخ مجدالدین بغدادی، عارف قرن ششم و هفتم قمری [20] می‌دانست، اما به نقل از زرین‌کوب و فروزانفر، عطار. ملاقات با شیخ مجدالدین دلیل انتساب و وقف وی به مسلک شیخیه نیست.[21]

جلوه ها

تصویر کتاب الهی نامه عطار با تصحیح محمدرضا شفیعی کدکنی

عطار نیشابوری در مقدمه دو کتاب «خسرون نامه» و «مختارنامه» از آثار او یاد کرده که شامل 9 اثر در نظم و یک اثر به نثر است.[22] کتابهای دیگری نیز به عطار نسبت داده شده است; به طوری که با توجه به تعداد آثار وی اعدادی مانند 40، 114 و 190 نیز ذکر شده است.[23]

اما در انتساب آنها به عطار شبهاتی وجود دارد.[24] علت انتساب آثار گوناگون به عطار نیشابوری این است که بسیاری از افراد نام خانوادگی عطار را یدک می کشیدند.[25]

آثار عطار عبارتند از:

آثار منظوم: الهی نامه، اسرارنامه، جواهرنامه، خسرونامه، شرح القلب، نام تراژدی، منطق الطیر، دیوان اشعار، مختارنامه.[26]

آثار منثور: یکی از مشهورترین کتابهای عطار تذکره الاولیاء است که به نثر نوشته شده است. این کتاب شامل حکایات و سخنان اولیای الهی از امام صادق (علیه السلام) تا منصور حلاج [27] است و با ذکر مختصری از امام باقر (علیه السلام) 29] شافعی [30] و احمد بن حنبل [31] سخنان پایان می یابد.

از ده کتاب عطار، هشت کتاب باقی مانده است و از دو اثر او یعنی جواهرنامه و شرح القلب اثری نیست.

ائمه اطهار (ع) در شعر عطار

عطار نیشابوری اشعار بسیاری در مدح امام علی (ع) سروده است. همچنین شامل اشعاری در فضایل امام حسن (ع) و امام حسین (ع) است [34] این اشعار در کتابهای الطیر، الهی نامه، اسرارنامه، خسرونامه و تراژدی نامه آمده است. نمونه هایی در ادامه می آید.

امام علی

در اشعار عطار به فضائل حضرت علی (ع)، احساسات این حضرت با چاه و خوابیدن در جایگاه پیامبر در لیلة المبیت اشاره شده است [35] برخی از ابیات ایشان در این زمینه عبارتند از. به شرح زیر است:

خواجهٔ حق پیشوای راستین
خواجهٔ حق پیشوای راستین
کوه حلم و باب علم و قطب دین

ساقی کوثر، امام رهنمای
ابن عم مصطفا، شیرخدای

مرتضای مجتبا، جفت بتول
خواجهٔ معصوم، داماد رسول[۳۶]

سوار دین پسرعَمّ پیمبر
سوار دین پسر عم پیمبر
شجاع صدر صاحب حوض کوثر

به تن رستم سوار رخش دلدل
بدل غواص دریای توکل

عَلَی‌القطع افضل ایام او بود
عَلَی‌الحق حجت اسلام او بود

منادی سلونی در جهان داد
به یک رمز از دو عالم صد نشان داد

چنین باید نماز از اهل رازی
که تا باشد نماز تو نمازی[۳۷]

سپهر معرفت خورشید انور
سپهر معرفت خورشید انور
امیرالمؤمنین کرّار صفدر

امام مطلق ارباب بینش
به دانش آفتاب آفرینش

چو او شیر حق آمد داغ حق داشت
به مردی و جوانمردی سبق داشت

اسد چون خانه خورشید باشد
علی کالشمس ازو جاوید باشد

چو اصل اهل بیت افتاد حیدر
بلی بایست شهر علم را در[۳۸]

ای پسر تو بی‌نشانی از علی
ای پسر تو بی‌نشانی از علی
عین و یا و لام دانی از علی

تو ز عشق جان خویشی بی‌قرار
و او نشسته تا کند صد جان نثار

از صحابه گر شدی کشته کسی
حیدر کرار غم خوردی بسی

تا چرا من هم نگشتم کشته نیز
خوار شد بر چشم من جان عزیز

خواجه گفتی چه فتادست ای علی
آن تو یخنی نهادست ای علی[۳۹]

امام حسن علیه السلام

نور چشم مصطفی و مرتضی
شمع جمع انبیاء و اولیا

جمع کرده حُسن خُلق و حُسن ظن
جملهٔ افعال چون نامش حسن[۴۰]

امام حسین (ع)

در شعر زیر در مورد امامت امام حسین (علیه السلام) و اینکه 9 امام دیگر شیعه از نسل آوین هستند، آمده است:

امامی کافتاب خافِقَیْن[۴۱] است
امام از ماه تا ماهی حسین است

چو خورشید جهان را خسرو آمد
که نُه معصوم پاکش پس رو آمد

چو آن خورشید اصل خاندان است
به مهرش نُه فلک از پی روان است[۴۲]

در این شعر فضایل امام حسین (ع) و شهادت آن حضرت در واقعه کربلا بیان شده است:

کیست حق را و پیمبر را ولی
آن حسن سیرت حسین بن علی

آفتاب آسمان معرفت
آن محمد صورت و حیدر صفت

نُه فلک را تا ابد مخدوم بود
زانکه او سلطان ده معصوم بود

قُرَّةُ‌العَین[۴۳] امام مجتبی
شاهد زهرا شهید کربلا[۴۴]

پاورقی

↑ زرین کوب، آوای بال های سیمرغ، ۱۳۷۹، ص. 26.

↑ ابن عثمان، مفتاح الهدایه، 1380، ص284; زرین کوب، صدای سیمرغ، ۱۳۷۹، صفحه ۲۷.

↑ نفیسی، شرح حال عطار نیشابوری، 1383، ص30.

↑ زرین کوب، آوای سیمرغ، 1379، ص27; نفیسی، شرح حال عطار نیشابوری، 1383، ص30.

↑ زرین کوب، با کاروان حله، ۱۳۴۷، ص۱۸۳.

↑ فروزانفر، شرح زندگانی و نقد و تحلیل آثار شیخ فریدالدین عطار نیشابوری، 1353، ص. 7.

↑ نفیسی، شرح حال عطار نیشابوری، 1383، صص. 69-78.

↑ دهخدا، لغت نامه، ذیل کلمه «عطار»; زرین کوب، با کاروان حلا، 1347، ص. 182.

↑ حسینی تهرانی، توحید علمی و عینی، 1417ق، ص37.

↑ زرین کوب، با کاروان هله، 1347، ص182; فروزانفر، شرح احوال و نقد و تحلیل آثار شیخ فریدالدین عطار نیشابوری، 1353، ص38.

↑ «مونسان: روز یادبود عطار، بزرگداشت حکمت و حکمت است»، ایرنا.

↑ نفیسی، شرح حال عطار نیشابوری، 1383، ص92; فروزانفر، شرح احوال و نقد و تحلیل آثار شیخ فریدالدین عطار نیشابوری، 1353، ص. 57.

↑ فاضلی، اندیشه های عطار، ۱۳۷۴، صفحه ۱۳۱.

↑ فروزانفر، شرح زندگانی و نقد و تحلیل آثار شیخ فریدالدین عطار نیشابوری، 1353، ص. 57.

↑ شوشتری، مجلس المؤمنین، 1377، ج2، ص100; فاضلی، اندیشه های عطار، 1374، ص 125; حسینی تهرانی، توحید علمی و عینی، 1417ق، ص39.

↑ رجوع به اندیشه های فضلی، قدیر، عطار; تحلیل افق اندیشه شیخ فریدالدین عطار نیشابوری، طلائیه، تهران، 1374.

↑ فروزانفر، شرح زندگانی و نقد و تحلیل آثار شیخ فریدالدین عطار نیشابوری، 1353، ص76; نفیسی، شرح حال عطار نیشابوری، 1383، ص135; زرین کوب، با کاروان حلا، 1347، ص. 183.

↑ یثربی، «عطار عرفان را به معنای عمیق آن وارد ادبیات فارسی کرد»، خبرگزاری مهر.

↑ نفیسی، شرح حال عطار نیشابوری، 1383، ص98.

↑ جامی، نفحات الانس، بتا، صفحه ۶۹۷.

↑ زرین کوب، با کاروان حله، 1347، ص182; فروزانفر، شرح زندگانی و نقد و تحلیل آثار شیخ فریدالدین عطار نیشابوری، 1353، ص. 28.

↑ فروزانفر، شرح زندگانی و نقد و تحلیل آثار شیخ فریدالدین عطار نیشابوری، 1353، ص. 75-76.

↑ فروزانفر، شرح زندگانی و نقد و تحلیل آثار شیخ فریدالدین عطار نیشابوری، 1353، ص. 74.

↑ فروزانفر، شرح زندگانی و نقد و تحلیل آثار شیخ فریدالدین عطار نیشابوری، 1353، ص. 75-76; نفیسی، شرح حال عطار نیشابوری، 1383، صص. 111-105.

↑ نفیسی، شرح حال عطار نیشابوری، 1383، صص. 81-80.

↑ فروزانفر، شرح زندگانی و نقد و تحلیل آثار شیخ فریدالدین عطار نیشابوری، 1353، ص. 75-76.

↑ فروزانفر، شرح زندگانی و نقد و تحلیل آثار شیخ فریدالدین عطار نیشابوری، 1353، ص86.

↑ فروزانفر، شرح زندگانی و نقد و تحلیل آثار شیخ فریدالدین عطار نیشابوری، 1353، ص86.

↑ عطار نیشابوری، تذکره الاولیاء، 1905، ج1، ص202.

↑ عطار نیشابوری، تذکره الاولیاء، 1905، ج1، ص209.

↑ عطار نیشابوری، تذکره الاولیاء، 1905، ج1، ص214.

↑ فروزانفر، شرح زندگانی و نقد و تحلیل آثار شیخ فریدالدین عطار نیشابوری، 1353، ص. 75-76.

↑ زرین کوب، آوای بال های سیمرغ، ۱۳۷۹، ص. 25.

↑ رجوع کنید به عطار نیشابوری، تراژدی.

↑ رجوع کنید به عطار نیشابوری، الطیر الطیر; عطار نیشابوری، خسرونامه.

↑ عطار نیشابوری، منطق الطیر، «فی فادیله امیرالمومنین علی رضی الله عنه» سایت گنجور.

↑ عطار نیشابوری، اسرارنامه، «فی فاضله امیرالمومنین علی رضی الله عنه» سایت گنجور.

↑ عطار نیشابوری، خسرو نامه، 1381، صص. 27-28.

↑ عطار نیشابوری، الطیر الطیر، «داستان مرتضی اسرار خود را با چاه پر خون و رفاه»، سایت گنجور.

↑ عطار نیشابوری، تراژدی، «فی فضیله حسن رضی الله عنه»، سایت گنجور.

↑ خفقین به معنای شرق و غرب است (دهخدا، لغت نامه، ذیل کلمه خفقین).

↑ عطار نیشابوری، خسرو نامه، 1381، ص29.

^ نور را دید.

↑ عطار نیشابوری، نام تراژدی، «فی فضیله حسین رضی الله عنه»، سایت گنجور.

مراجع